دیشب همسر- که رحمت خدا بر او- زحمت کشید و شام خوشمزه‌ای درست کرد و جلسه را در خانه برگزار کردیم. با حضور یک مداح و چهار شاعر. ذهنم مدت‌ها بود که درگیر محرم شده بود و باید برنامه‌ای می‌ریختیم. علی‌رغم تلاش‌ها، جلسه به سمتی که می‌خواستم پیش نرفت اما نتیجه دست خداست.

به وضوح دو نگاه مطرح بود. من می‌گفتم مخاطب شعر هیئت محدود به جمع حاضر در هیئت نیست و اگر بناست مخاطب را از دست ندهیم باید شعرمان برای آن پدر، آن مادر و آن جوانی که اسیر است و ذهنش درگیر هزار مسئله است، آورده‌ای...راهکاری و دستاویزی برای مواجهه با چالش‌های زندگی داشته باشد اما می‌دیدم باز هم آنچه خوانده می‌شود و مقبول نظر مداح اهل بیت هم هست، توصیف صرف است. هدف بسیاری از شعرها شرح ظاهر همان شخصیت‌های بزرگ بود، منتهی قدری متفاوت‌تر و زیباتر. موضوع جذاب بود اما موضع....... موضعی وجود نداشت.

گفتم نیازمند الگوهای ملموس و دست یافتنی هستیم، برای رسیدن به حسین -علیه السلام-. باید از سرِ این سلسله‌ی زنجیر شروع کنیم و حلقه به حلقه به انتهای آن یعنی حسین بن علی برسیم... و همین است که فلان مداح با هوشمندی در هیئت خودش با صدای بلند می‌خواند: «علمدارِ حضرت ولی قاسم سلیمانی».

گفتم با این اتفاق کلی الگو و مضمون تازه پیش رویمان باز می‌شود.

گفتند باید از انتهای حلقه شروع کنیم تا به این افراد برسیم.

در یک نکته اما مشترک بودیم. اینکه کلِ زندگی حسین بن علی و عباس و مسلم و حبیب و وهب  و ام وهب -علیهم السلام- را در همین دو روز تاسوعا و عاشورا دیده‌ایم و چقدر حرف نگفته در مورد زندگی عادی این بزرگواران وجود دارد که می‌تواند مطرح شود.

و چقدر استعداد و اخلاص در وجود این بچه‌ها بود...و هست.

پ.ن: باید هر طور شده یادگیری موسیقی را به جایی برسانم...  

از وقتِ نداشته و مختلط بودن کلاس‌ها و قیمت‌های بالایش می‌ترسم.

خدا همه را جبران کند ان شاءالله.

بسم الله الرَّحمن الرَّحیم

نامه‌ای برادرانه

به: ن. .ا

از: عبدِ یاغیِ خدا

سلام علیکم

دوستی برایم نوشت: «جنگ داخلی کم بود جنگ بیانی هم شکر خدا اضافه شد».

برایش نوشتم: « عیب نداره، حتما نیازه. میگه دشمن ترین دشمن تو نفسی است که در درون توست. اون جنگه ولی اینجا که جنگ نیست. اینا دوستایی هستن که جلوتر حرکت می کنن و شاید متوجه درد و سختی‌های یک تبعیدی جا مونده از کاروان نباشن. اما همه دنیا هم از خوبی‌هاشون بگن و برای دیگران نسخه بچیپن، من اینجام تا از مسیرم روایت کنم. من شادی دارم...غم هم دارم. من از جایی که هستم حرف می زنم. قبلا هم گفتم. من قرار نیست مثل ن.ا و دیگران فکر کنم. ترجیح میدم خودم باشم...با بدی هایی که دارم. من تو مسیرِ رسیدنم و دیگری در حال روایت رسیدن‌هاش...و شاید یه روز به جایی که اونا هستن هم رسیدم.»

و نمی‌دانم چرا صبح جمعه‌ای دلم خواست از میان این همه آدم برای تو نامه بنویسم.

البته می دانم چرا. احتمالا چون فرق میان دوست و دشمن را می‌دانم و تو را جز دوست نشناخته ام در این مدت... و تمرین می کنم در دهان هر فکری بکوبم که به ذهنم خطور کند و بخواهد میان ما که در یک جبهه هستیم جدایی بیندازد.

چون موریانه بیشه ما را ز ریشه خورد

کاری که کرد تفرقه با ما تبر نکرد

می‌دانی...آنقدر آتش توپخانه دشمن سنگین است که وقتی برای درگیری با خودی‌ها نمی‌بینم. اما باید این حرف‌ها را برایت بگویم، شاید وقت دیگری نمانده باشد.

تردیدی نیست که مومن باید خودش را در مومن به تماشا بنشیند و «المومن مرآت المومن» مثبِتِ آن است، اما منکرِ «الیاغی مرآت المومن» که نیست عزیز جان! مگر یاغی‌ها دل ندارند؟ بگذر از آنها که نقد بر عملکرد را برنتافتند و آن را به خوبی ذاتی شما و حقارت روح من پیوند زدند و آن را شجاعت پنداشتند. من از سنگری با تو سخن می‌گویم که ارتفاع منطقه‌اش پست‌تر از جایی است که شما هستی، اما این دلیل بر کم اهمیت بودنش نیست که مومنین در احد وقتی ضربه خوردند که یاغی‌ها منطقه‌ای دور از خط مقدم جنگ را بی‌اهمیت دیدند و خالی کردند. پس محکم در جایی که هستم ایستاده‌ام، به قیمت تمام آن حرف‌ها که بوده و خواهد بود. تو از من مخواه که شبیه تو و دیگران بشوم، که بر اسلامی که شناخته‌ام نمی‌پسندم اُحد را بار دیگر به چشم ببیند...تو هم نپسند.

من حرف‌هایت که نشان می‌داد سیر درونی مرا از درون لجن‌زار به جاده‌ نمی‌بینی و می‌خواهی مرا در کنار خودت داشته باشی و گاه به خاطر این نیت خیر، برای من و شاید دیگران، حکم قطعی و غیرقابل تجدید نظر صادر می‌کردی، بر نتافتم. و به حق یا ناحق هنوز هم بر نمی‌تابم. یک روز معلم بودم...در جایی میان بچه‌پولدارهای تهران...و یک بار هم از اهمیت نماز برایشان سخن نگفتم. اما آنها همراه با صدای اذان، آستین‌های بالا زده و دستان خیس مرا می‌دیدند و همین بود که یک به یک با من همراه می‌شدند و آرشام که از سرزنش دوستانش می‌ترسید یک بار در راه پله مرا صدا کرد و گفت: «آقا ما هم دوست داریم بیاییم ولی بلد نیستیم نماز بخونیم»...و من بی تفاوت گفتم، خب یاد بگیر. و بعد، اگرچه در درونم شکرگزار بودم و خوشحال، بی تفاوت‌تر برایش یک فایل آموزش نماز فرستادم.

نمی‌دانم....شاید همین بی‌تفاوت بودن و تحمیل نکردن‌ها بود که آنها را به من نزدیک‌تر کرد. طوری که مادر محمد تعجب کرده بود که پسرش در مدرسه نماز می‌خواند.

من که سنی و عقلی برادر کوچک تو به حساب می‌آیم دیده‌ام که هرچه پدرم به برادر کوچک‌ترم می‌گوید یا اتفاق نمی‌افتد یا عکسش رخ می‌دهد. چرا؟ چون انسان حریص علی ما منع بوده و هست.

من دیده‌ام اینکه به کسی، حتی از روی یقین، بگویی این راه اشتباه است، تا اینکه خودت را روایت کنی که یک روز از این راه رفته‌ای و به فلان وقایع دچار شدی، تفاوت‌شان از زمین تا آسمان است. در دومی تو حکم نمی‌دهی ولی خودت را روایت می‌کنی و این یعنی بالاتر بردن قدرت تصور...تسلیم و پذیرش در طرف مقابل. و من هیچ‌گاه از روایت کردن زشتی‌های درونم که از آن عبور کرده‌ام نترسیده‌ام. از تو هم همین را می‌خواستم.

آنچه من از تو که در این جبهه هستی طلب کرده‌ام همین همراهی بوده. اینکه به جای نقد صریح هر راه و پیشنهادِ مستقیم راهکار، که طرف مقابل تصور می‌کند بدون تجربه موقعیت طرف مقابل، برایش حکمی صادر کرده‌ای، بگویی «می‌فهمم». بگویی «من هم اینطور بوده‌ام»...و عبور کنی. همین. این همراهی شروع ماجرا خواهد بود.

من، این عبدِ یاغی خدا، روح زلال تو را دیدم و پنداشتم که می‌شود تو را با تفکر نسل بعد از خودت آشناتر کرد تا اثرگذاری حرف‌هایت بالاتر برود، که حرف خوب زدن را خوب و هنرمندانه حرف زدن است که کامل می‌کند. و یقین داشته باش، اگر تو را هم‌مسیر با خود نمی‌دیدم و دوستت نداشتم، دلیلی برای گفتن آن حرف‌ها و نوشتن این نامه وجود نداشت.

جسارتم را اگر بخشیدنی است، ببخش.

دوستت دارم.

15 اردی‌بهشت 1402

بسم الله...

قطع شدن بیان برایم تداعی‌گر مرگ بود...

اینکه ناگهان ببینی چیزی که همیشه بوده، یک دفعه نیست شود. بدون هیچ نشانه‌ و روزنه امیدی برای بازگشت. و البته این فقط یک مورد بود، ولی در مرگ هرچه که داریم (خیال می‌کنیم که داریم) به یک‌باره محو می‌شود.

هر روز، نزدیک صد یا هزار بار صفحه را رفرش می‌کردم و از آنجا که در خیلی موارد، خودم را متهم ردیف اول می‌بینم احساس می‌کردم کار بدی کرده‌ام و بیان را فقط به روی من بسته‌اند! در همین حین که فکر می‌کردم کدام عمل شنیع‌م باعث این حرکت مسئولان شده، منتظر بودم صدایی از سمت خدا یا مسئولین بیان یا هرکس دیگری، در گوشم بلند شود که «مَا وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَمَا قَلَی». پروردگارت تو را رها نکرده و مورد خشم و کینه قرار نداده است. «وَلَلْآخِرَةُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْأُولَى» و بی تردید آخرت برای تو از دنیا بهتر است.

ولی صدایی نیامد.

+ یک افزونه‌ی دستیار، مبتنی بر هوش مصنوعی، نصب کرده‌ بودم و بعد از ده بیست بار استفاده، پیام داد «خب دیگه بسه! از این بعد اگه منو می‌خوای باید اشتراک بخری». من هم در جواب، یک افزونه دیگر نصب کردم!

بعد از مدتی دیدم کوتاه آمده و برایم بدون خرید اشتراک باز می‌شود!

احساس می‌کنم مسئولان بیان هم سال‌ها پیش رفته‌اند و هاستِ سایت خودش تمدید می‌شود. از سنگ صدا درمی‌آید و از این بزرگواران نه. خب توضیحی، عذری...هیچ!

پ.ن: چقدر برای مرگ آماده نیستیم...

الإمامُ علیٌّ علیه السلام : و لَقد قالَ لی رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : إنّی لا أخافُ على اُمَّتی مُؤمِنا و لا مُشرِکا ، أمّا المُؤمنُ فیَمنَعُهُ اللّه ُ بإیمانِهِ، و أمّا المُشرِکُ فیَقمَعُهُ اللّه ُ بشِرکِهِ، و لکنّی أخافُ علَیکُم کُلَّ مُنافِقِ الجَنانِ ، عالِمِ اللِّسانِ ، یقولُ ما تَعرِفونَ ، و یَفعَلُ ما تُنکِرونَ.

امام على علیه السلام : رسول خدا صلى الله علیه و آله به من فرمود : من براى امّتم نه از مؤمن مى ترسم و نه از مشرک؛ زیرا مؤمن را خداوند به واسطه ایمانش جلوگیرى مى کند و مشرک را خداوند به سبب شرکش از پاى در مى آورد. امّا ترس من براى شما از منافق زبان بازى است که مطابق اعتقادات شما سخن مى گوید و برخلاف آنچه معتقدید عمل مى کند.

بعد نوشت: و من چقدر از حیوونِ درونم که بیش از اولی شبیه سومی شده وحشت دارم.

پناه بر خدا...

بسم الله...

ازدواج یه زمانی برام هدف بود. اصل بود. اصالت داشت.

و به تبع اون، طرف مقابل و شخصیت و ظاهرش هم خیلی مهم می‌شد.

به واسطه تخیل، زندگی با خیلی از آدم‌ها رو، چه در مجازی و چه در حقیقی، تصور کردم. هر کدوم یه عطری داشت، متفاوت از بقیه و من همه رو می‌خواستم. گذشته از تموم تفاوت‌ها، توی تصوراتم همه‌ اون زندگی‌ها یه ویژگی مشترک داشتن و دارن: خوشبختی محض.

الان اما دارم کم کم به این می‌رسم که ازدواج و زندگی متاهلی هم یه وزنی داره...و باید به همون اندازه بهش بها داده بشه. اصلاً ازدواج قراره بنزین ماشینی باشه که داشتیم قبل از ازدواج هم، هرچند با سختی و سرعت کم، باهاش حرکت می‌کردیم به سمت اهداف‌مون. چه مرد و چه زن.

و بنزین، به خودی خود، نه جای ماشین رو می‌تونه بگیره نه هدف‌ها رو.

الان دارم با خودم فکر می‌کنم که ما در عین اینکه باید بدونیم بنزین برای حرکت خیلی مهمه، ولی وقتی بفهمیم بنزین فقط بنزینه و نه بیشتر، انگار خیالمون یه ذره آروم می‌گیره.

می‌دونید...دارم تلاش می‌کنم به این نگاه بها بدم توی دل و ذهنم که همسر من با تمام ضعف‌های احتمالی که شاید از نگاه من داشته باشه، خیییییلی هم بدتر از دیگرانی که تصور خوب بودنشون رو دارم نیست. و دیگرانی که ممکنه از نظر خوبی‌ها توی چشم من، خواسته یا ناخواسته، قله‌های دست‌نیافتنی به نظر برسن، خیییییلی هم چیزی بیشتر از همسر من ندارن.

اینجوری کلام امام هم برام ملموس‌تر شده:

روایت شده آن حضرت در میان اصحابش نشسته بود. زن زیبایى (که تمام چهره اش را نپوشانده بود) از آن جا عبور کرد و چشم حاضران را به خود جلب نمود. امام (علیه السلام) فرمود:

«چشمان این مردان، طغیانگر است و آنچه نظرشان بر آن افتاد مایه تحریک و هیجان آن‌هاست. هر گاه کسى از شما با نگاه به زنى به شگفتى آید، با همسرش بیامیزد که او نیز زنى چون زن وى باشد».

مردى از خوارج گفت: خدا این کافر را بکشد چقدر فقه مى‌داند. مردم براى کشتن او برخاستند.

 امام فرمود: «آرام باشید، دشنام را با دشنام باید پاسخ داد یا بخشیدن گناه.»

و منِ امروز به این نگاه رسیدم که ما قراره توی مسیر به هم کمک کنیم. از جون و دل هم باید به هم کمک کنیم... اما قرار نیست یکی بشیم. ما دو روحیم در دو بدن. اینکه امروز خیلی‌هامون احساس می‌کنیم اونقدری که باید توی زندگی مشترک‌مون، از انتخاب تا عملکرد خودمون، موفق نبودیم، به خاطر قبول کردن همین حرفهای مسمومه که ذیل «یکی شدن زن و شوهر» شخصیت دو طرف رو خرد می‌کنه. (یکی شدنی هم اگه اتفاق بیفته که می تونه خیلی هم خوب باشه، به مرور اتفاق میفته و قطعا هل و زوری هم در کارش نیست).

با این نگاه اگه شوهر یا زن شما کمی بداخلاقی کرد، یا خسیس بود یا اونجوری که شما دوست دارین لباس نمی‌پوشید یا توی خودش بود، یا هرچی... بازم شما رو به مقصد می‌رسونه، منتهی مثل ماشینیه که روی صندلیش چندتا پوست تخمه ریخته یا بعضی جاها آهنگ غمگین پخش می‌کنه یا اصلا آهنگ راک پخش می‌کنه و روی اعصابتون راه میره!

شاید آهنگ راک با صدای بلند بعضی جاها نیازه تا صبر و تحمل شما توی مسیر بالاتر بره. مهم اینه که دارین حرکت می‌کنین. سرعت بالا و خنده‌های قاه قاه سرنشینای ماشینای دیگه گولتون نزنه. اونا شاید اگه یه دیقه تو موقعیت شما قرار بگیرن خودشون رو از ماشین پرت کنن پایین.

ولی شما اگه با توکل انتخاب کرده باشید حالتون با سرعت ماشین‌تون خوبه و دلتون هم آرومه که خدایی که ضعف و قوت ماشین شما رو می‌دونه، بهترین بنزینی که برای شما مناسب بوده رو بهتون بخشیده.

«و عَسی أن تحبّوا شیءً و هو شرٌّ لکم» یعنی چه بسا بنزین‌هایی که باک‌ت رو سوراخ می‌کنن. ای نفس نافهم...بفهم.

بعدنوشت: مسلمانِ یاغی علوم انسانی خوانده و بلد نیست در مورد انسان حکم کلی بدهد. این بلند بلند فکر کردن‌ها مربوط به ده اردی‌بهشت چهارصد و دو و متعلق به فهم امروز مسلمانِ یاغی است. شاید کشف جدیدتری جایی در ماه‌های آینده ایستاده و انتظارش را می‌کشد. همین.

پ.ن: نظرهایی که حاوی حکم کلی باشند و نگارنده آنها احساس کند خیلی بلد است و آنچه او میفهمد است و جز آن نیست، بدون پاسخ منتشر خواهد شد. با احترام به اعصاب صاحب وبلاگ :)

بسم الله الرَّحمن الرَّحیم

در چالشی که گذشت – و البته می‌تواند هنوز ادامه داشته باشد – اتفاقات خوبی افتاد. صاحب یک مخروط مشکی الان صاحب یک تجربه خوب شدند و بالاخره توانستند با همسر به طور منظم به پیاده‌روی‌های کوتاه شبانه بروند. امیدوارم خداوند به واسطه عضو جدید خانواده‌، خیر کثیر به ایشان عطا کند.

سرکار خانم پروانه هم که به واسطه این چالش، یک کنکاش درونی و دگرگونی منتهی به ثبات را کلید زدند، به نتایج خوبی رسیدند و موفق شدند یک سری قابلیت‌ها را در خودشان تثبیت کنند. عمیقا از این بابت خدا را شاکرم.

اما من، فارغ از دنبال کردن زبان انگلیسی و ترجمه کردن بخش‌هایی از تفسیر سوره بقره که به واسطه ابتکار شاگرد خیاط روزی‌ام شد و امید دارم که بتوانم ادامه‌اش بدهم، در کنار همسر با شبی ده دقیقه وقت گذاشتن موفق شدیم تا آخر ماه مبارک الفبای روسی را به طور تقریبا کامل یاد بگیریم. ضمن تشکر از Duo، این جغد کوچولوی دوست داشتنی، حمد مخصوص خداست.

حالا دیگر کلمات روسی در پیش چشمانم شبیه خط میخی رژه نمی‌روند و اینکه فی‌المثل می‌توانم بفهمم «Иран» یعنی ایران، برایم بسیار شیرین است.

شما هم اگر کاری کردید خوشحال می‌شویم بشنویم.